خطبه 101 نهج البلاغه
ترجمه محمد دشتی
و من خطبة له (علیه السلام) و هی إحدى الخطب المشتملة على الملاحم:
(از خطبه هایى است که در آن حوادث سخت آینده را بیان مى دارد، که در شهر کوفه ایراد شد):
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْأَوَّلِ قَبْلَ کُلِّ أَوَّلٍ وَ الْآخِرِ بَعْدَ کُلِّ آخِرٍ وَ بِأَوَّلِیَّتِهِ وَجَبَ أَنْ لَا أَوَّلَ لَهُ وَ بِآخِرِیَّتِهِ وَجَبَ أَنْ لَا آخِرَ لَهُ، وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ شَهَادَةً یُوَافِقُ فِیهَا السِّرُّ الْإِعْلَانَ وَ الْقَلْبُ اللِّسَانَ. أَیُّهَا النَّاسُ لا یَجْرِمَنَّکُمْ شِقاقِی وَ لَا یَسْتَهْوِیَنَّکُمْ عِصْیَانِی وَ لَا تَتَرَامَوْا بِالْأَبْصَارِ عِنْدَ مَا تَسْمَعُونَهُ مِنِّی.
1. ستایش و اندرز:
ستایش خداوندى را که اوّل هر نخستین است و آخر هر گونه آخرى، چون پیش از او چیزى نیست باید که ابتدایى نداشته باشد، و چون پس از او چیزى نیست پس پایانى نخواهد داشت، و گواهى مى دهم که جز او خدایى نیست، و خدا یکى است، آن گواهى که با درون و برون و قلب و زبان، هماهنگ باشد.
اى مردم دشمنى و مخالفت با من، شما را تا مرز گناه نراند، و نافرمانى از من شما را به پیروى از هواى نفس نکشاند، و به هنگام شنیدن سخن من، به گوشه چشم، یکدیگر را ننگرید.
فَوَالَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ إِنَّ الَّذِی أُنَبِّئُکُمْ بِهِ عَنِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ (صلی الله علیه وآله)، مَا کَذَبَ الْمُبَلِّغُ وَ لَا جَهِلَ السَّامِعُ. لَکَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَى ضِلِّیلٍ قَدْ نَعَقَ بِالشَّامِ وَ فَحَصَ بِرَایَاتِهِ فِی ضَوَاحِی کُوفَانَ. فَإِذَا فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ وَ اشْتَدَّتْ شَکِیمَتُهُ وَ ثَقُلَتْ فِی الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ عَضَّتِ الْفِتْنَةُ أَبْنَاءَهَا بِأَنْیَابِهَا وَ مَاجَتِ الْحَرْبُ بِأَمْوَاجِهَا وَ بَدَا مِنَ الْأَیَّامِ کُلُوحُهَا وَ مِنَ اللَّیَالِی کُدُوحُهَا. فَإِذَا أَیْنَعَ زَرْعُهُ وَ قَامَ عَلَى یَنْعِهِ وَ هَدَرَتْ شَقَاشِقُهُ وَ بَرَقَتْ بَوَارِقُهُ عُقِدَتْ رَایَاتُ الْفِتَنِ الْمُعْضِلَةِ وَ أَقْبَلْنَ کَاللَّیْلِ الْمُظْلِمِ وَ الْبَحْرِ الْمُلْتَطِمِ هَذَا وَ کَمْ یَخْرِقُ الْکُوفَةَ مِنْ قَاصِفٍ وَ یَمُرُّ عَلَیْهَا مِنْ عَاصِفٍ وَ عَنْ قَلِیلٍ تَلْتَفُّ الْقُرُونُ بِالْقُرُونِ وَ یُحْصَدُ الْقَائِمُ وَ یُحْطَمُ الْمَحْصُود.
2. خبر از حوادث خونین آینده:
سوگند به آن کس که دانه را شکافت، و جانداران را آفرید، آنچه به شما خبر مى دهم از پیامبر امّى صلّى اللّه علیه و آله و سلّم است، نه گوینده دروغ گفت و نه شنونده نا آگاه بود.
گویا مى بینم شخص سخت گمراهى را که از شام فریاد زند و بتازد و پرچم هاى خود را در اطراف کوفه بپراکند، و چون دهان گشاید و سرکشى کند و جاى پایش بر زمین محکم گردد، فتنه فرزند خویش را به دندان گیرد و آتش جنگ شعله ور شود. روزها با چهره عبوس و گرفته ظاهر شوند و شب و روز با رنج و اندوه بگذرند.
و آنگاه که کشتزار او به بار نشست، و میوه او آب دار شد، و چون شتر مست خروشید، و چون برق درخشید، پرچم هاى سپاه فتنه از هر سو به اهتزاز در آید، و چونان شب تار و دریاى متلاطم به مردم روى آورند.
از آن بیشتر، چه طوفانهاى سختى که شهر کوفه را بشکافد، و چه تند بادهایى که بر آن وزیدن گیرد، و به زودى دستجات مختلف به جان یکدیگر یورش آورند: آنها که بر سر پا ایستاده اند درو شوند، و آنها که بر زمین افتادند لگد مال گردند.
