اولین همایش تاثیر نهج البلاغه در زندگی - دانشگاه مازندران بابلسر

محورهای همایش

ده ویژگی کاندیدای اصلح در نامه ۵٣ نهج البلاغه

ده ویژگی کاندیدای اصلح در نامه ۵٣ نهج البلاغه

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام ایمان شکیبایی در نشست هم اندیشی جمعی از مدیران گروه های فرهنگی تبلیغی و با حضور مسئولین مربوطه در حوزه علمیه قم، به تبیین ده ویژگی از ویژگی های کاندیدای اصلح از منظر نامه ۵٣ نهج البلاغه پرداخت و گفت: نامه پنجاه و سه نهج البلاغه یکی از طولانی‌ترین و معروفترین نامه‌های امیرالمومنین(ع) است. وقتی امام مالک اشتر نخعی را به فرمانداری مصر منصوب می‌کنند، این نامه را خطاب به او می‌نویسند. نامه مفصلی که در واقع عهدنامه امام با مالک و مجموعه دستورات حکومتی و اجتماعی ایشان خطاب به او است. دراین نامه از ریزترین و شخصی‌ترین وظایف حاکم مثل ارتباطش با خدا، وقت‌شناسی، انجام کار هر روز در همان روز تا مسائل کلان کشورداری و بخش‌های مختلف حکومت و رابطه با دشمنان صحبت شده و آنقدر دقیق و اصولی به خصوصیات حاکم، وظایف گوناگون حکومت اسلامی و اقشار مختلف مردم جامعه پرداخته است که بسیاری آن را «منشور حکومت‌داری اسلامی» می‌نامند.

وی افزود: نامه پنجاه و سه نهج البلاغه یکی از بهترین منابع درباره سبک زندگی سیاسی است که نظر اسلام درباره حکومت را تبیین می‌کند. این نامه بخش‌های فراوانی دارد و در موضوعات مختلفی می‌تواند به عنوان مرجع و راهنما قرار گیرد.
حجت الاسلام شکیبایی ادامه داد:مباحث این جلسه تنها خلاصه و گزیده‌ای است از آنچه امام درباره ویژگی‌های رئیس جامعه اسلامی عنوان کرده‌اند.

استاد نهج البلاغه در ادامه به ده مورد از ویژگی های کاندیدای اصلح از منظر نامه فوق الذکر اشاره نمود و طلّاب و مبلّغین را خصوصاً و عموم مردم جامعه را عموماً به مطالعه دقیق عبارات ذیل توصیه کرد و انتخابات ریاست جمهوری سال ١۴٠٠ را جزو مهمترین و سرنوشت سازترین انتخابات طول تاریخ انقلاب اسلامی خواند. 

خلاصه ای از ده ویژگی کاندیدای اصلح؛ 

١)انس با پروردگار
«او را به تقوای الهی فرمان می‌دهد و اینکه طاعت خدا را بر دیگر کارها مقدم دارد و آنچه در کتاب خدا از واجبات و سنت‌ها آمده را پیروی کند... و به او فرمان می‌دهد که خدا را با دست و دل و زبان یاری کند، زیرا خداوند پیروزی کسی که او را یاری کند و بزرگی کسی او را بزرگ شمارد را تضمین کرده است»
«نیکوترین وقت‌ها و بهترین ساعات شب و روزت را برای خود و خدای خود انتخاب کن. اگرچه اگر نیتت درست باشد و مردم در آسایش باشند، همه وقت‌های تو برای خداست»

نوجوانان از دیدگاه نهج البلاغه

نوجوانان از دیدگاه نهج البلاغه

دوره نوجوانی حساس ترین و با اهمیت ترین دوران زندگی انسان است که معمولاً بین سنین ۱۲ الی ۱۸ سالگی می باشد. در این دوره فرد نه کودک و نه هنوز به درستی بالغ شده است و دوره بحرانی زندگی خود را می گذراند که گاهی رفتار و اعمال کودکانه او موجب آزار بزرگترها و گاهی رفتار عاقلانه او باعث تحسین و تعجّب آنها می شود.

نوجوان در سنینی قرار دارد که به درستی نمی داند چه باید بکند؟ کدام شیوه را در زندگی خود برگزیند؟ برخی بزرگترها به او می گویند: تو هنوز بچّه ای! گاهی دیگران به او می گویند: تو دیگر بزرگ شده ای چرا کار بچّه گانه از تو سر می زند؟ او خود را در این امر و نهی، سرزنش و عتاب، حیران می بیند.

مراحل رشد

دوره نوجوانی به سه مرحله تقسیم می شود:

صراط مستقیم و ویژگی های آن در نهج البلاغه

معرفی پایان نامه کارشناسی ارشد

رشته: الهیات و معارف اسلامی - علوم قرآن و حدیث ـ نهج‌البلاغه ـ اصول دین و معارف علوی

پدیدآور: حمیدرضا فاطمی استاد راهنما: محمدحسن صانعی پور استاد مشاور: محمود صادقی علوی

دانشگاه پیام نور استان اصفهان، مرکز پیام نور کاشان1397

چکیده:

در ششمین آیه سوره حمد که شبانه روز در نمازها می‌خوانیم عرضه می‌داریم (اِهَدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ) خداوندا ما را به راه راست هدایت فرما. راهی که ما را به تو و آنچه موجب رضای تو است برساند ، راهی جدای از راه کسانی که غضب تو آنها را فرو گرفته، و همچنین جدای از راه گمراهان . بی‌شک «صراط مستقیم» مفهوم بسیار وسیع و گسترده‌ای دارد که لازم است ویژگی های آن با استناد به قرآن و روایات و سخنان امیر مؤمنان علی (علیه السلام) در نهج البلاغه برای جویندگان حقیقت و رهروان راه راست ، تبیین و مشخص گردد. معنای لغوی «صراط» بزرگراه وسیع و روشن است و معنای «مستقیم» که از ماده‌ی «قوم» می‌باشد، شی‌ء بدون اعوجاج و انحراف می‌باشد. از این رو، «راه مستقیم» که همان «صراط مستقیم» است و در برابر «راه معوج» قرار دارد، راهی است که از تخلّف و اختلاف در امان باشد. امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرمایند: «انحراف به راست ‌و چپ گمراهی و ضلالت است و راه مستقیم و میانه ، جاده وسیع حق است». (نهج البلاغه، خطبه16) مصداق صراط مستقیم، همان «دین قیّم» است که خداوند در قرآن کریم بیان فرموده است (انعام/161)؛ هرچند که مصادیق دیگری چون قرآن و امامان معصوم ‌(ع) نیز دارد. «صراط مستقیم» یکی بیش نیست. انسان در مسیر هدایت نیازمند شناخت این راه است. راه مستقیم در دنیا راهی است بدون افراط و تفریط و راهی است پا برجا و درست و در آخرت راه مؤمنان به سوی بهشت است. امیرالمؤمنین (ع) (محمّدی ری شهری ،1384ش ،ج 6، ص249). صراط، راه رسیدن به معرفه‌الله است. صراطی در دنیا داریم و صراطی در آخرت. آن صراطی که در دنیاست، همان امام واجب‌الاطاعه است که هر کس در دنیا او را بشناسد و به هدایت او اقتدا کند، در آخرت از روی صراط که پلی است بر روی جهنم عبور می‌کند و کسی که امام را در دنیا نشناسد، پایش از صراط آخرت می‌لغزد و به جهنم می‌افتد. امام صادق(ع) (محمّدی ری شهری ،1391ش، ج6، ص274). و اما در مقابل صراط مستقیم ، راههای انحراف و گمراهی قرار گرفته است که شیطان سعی می کند به وسایل و حیله های مختلف انسان را از راه مستقیم، منحرف و به بیراهه و ضلالت و گمراهی بکشاند . در این تحقیق با استناد به نهج البلاغه ، مصادیق صراط مستقیم مورد کنکاش علمی قرار گرفته که مهم ترین آنها عبارتند از : راه شناخت خداوند ، قرآن کریم ، دین اسلام، پیامبر (ص) ، امیرالمؤمنین علی (ع) ، اهل بیت پیامبر و امامان معصوم (ع) ، انبیاء و پیامبران الهی ، حکومت حق و عدالت، راه متقین و صالحین و شهدا، انجام کار خیر و پرهیز از شر و آخرت طلبی. اما پیروی از شیطان ، پیروی از هوای نفس ... دنیا دوستی و دنیا طلبی از مصادیق راههای انحرافی هستند که انسان را از مسیر هدایت و سعادت دور می کنند و در ورطه بدبختی و هلاکت می افکنند. روش تحقیق با هدف کاربردی به صورت توصیفی ـ تحلیلی است و جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و متنی می باشد که در پنج فصل گردآوری و تنظیم شده است.

لینک ثبت در پایگاه گنج بتا - ایرانداک

شناخت معیارها و مصادیق حق و باطل در نهج البلاغه

معرفی پایان نامه کارشناسی ارشد

رشته: علوم قرآن و حدیث - نهج البلاغه

پدیدآور: ناهید زندیه استاد راهنما: لیلاالسادات مروجی استاد مشاور: رحمت‌اله عبدالله‌‌زاده آرانی

دانشگاه پیام نور استان اصفهان، مرکز پیام نور کاشان-1396

چکیده:

جهان آمیزه‌ای از حق و باطل است و باطل به سبب فریب‌کاری و نیرنگ بازی همواره خود را حق مطلق و محض نشان می‌دهد و از این رو مردم در شناخت حق و باطل در حیرت می‌مانند و دچار اشتباه می شوند. آنچه در این مسیر ضروری می نماید، شناخت حق و باطل است، زیرا درگیری میان حق و باطل خواه در حوزه حیات فردی و خواه در حوزه حیات اجتماعی انسان، از همان آغاز موجودیت او برقرار بوده است. از این رو لازم است معیارهایی در اختیار او گذاشته شود تا به کمک آنها بتواند به راحتی حق را بشناسد و باطل حق نما را نیز تمیز دهد.

حق و باطل از موضوعات اساسی است که در قرآن کریم و سخنان ائمه‌ی اطهار(علیهم السلام) به ویژه در نهج البلاغه امیرالمومنین علی (ع) به آن پرداخته شده است. - شناخت معیارها و مصداق های حق و رابطه آن با باطل مواردی هستند که به آشکار شدن حق کمک می‌کنند. - زمانی که این شرایط تحقق یابند ، بستر مناسبی برای پیروزی حق بر باطل به وجود می آید. امیرالمومنین علی(ع) این شرایط را با توجه به زمان ، مکان و ظرفیت های وجودی مخاطبان در جهت هدایت آنان به کار گرفته‌اند. خداوند ، قرآن ، پیامبر (ص) ، دین اسلام ، دارای ویژگی های خاصی از جمله آشکار کننده حق ، داور، حق رو و فصل الخطاب هستند ، امیرالمومنین (ع) نیز قاطع در راه حق ، راستگو ، پاسخگوی ندای حق، عالم به حق ، حق جو و حق یاب هستند ، ائمه اطهار نیز دارای وحدت رویه ، مرجع حق ، زمامداران حق و پرچم داران حق هستند ، لذا هریک به عنوان یکی از معیارهای شناخت حق در کلام امیرالمومنین علی (ع) معرفی شده اند . علاوه بر موارد مذکور خوبی ، صداقت ، بهشت و دوزخ ، سنت پیامبر(ص) و نظایر آن به عنوان مصداق حق در کتاب نهج البلاغه معرفی شده اند. مواردی از قبیل دروغ ، فساد ، کفر ، گناه ، سخن چینی ، بدعت و امثال آن به عنوان مصداق باطل در نهج البلاغه بیان شده است.

با توجه به همه مصادیق حق نتیجه گیری می شود هر وجودی که منبع خیر و سعادت بشر باشد حق شناخته شده است . بنابراین خداوند حق مطلق است ؛ چه اینکه منبع تمام سعادتها و برکات است. همچنین قرآن مجید، اهل بیت (ع) ، دین اسلام و توحید و یکتاپرستی از این جهت که منشأ هدایت و خیر هستند، حق معرفی شده اند. با توجه به همه مصادیق باطل نتیجه گیری می شود هر وجودی که منبع نفاق، شقاوت و بدبختی است، باطل شناخته شده است. روش تحقیق با هدف کاربردی به صورت توصیفی ـ تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و متنی می باشد که در پنج فصل گردآوری و تنظیم شده است.

کلید واژه ها : حق ، باطل ، معیار ، مصادیق ، نهج البلاغه

لینک ثبت در پایگاه گنج بتا - ایرانداک

مروری بر ترجمه‌ های فارسی نهج‌ البلاغه در گذر تاریخ

اواخر قرن چهارم هجری که سخنان امام علی (ع) توسط سید رضی گردآوری شد، تاکنون و به‌ویژه در قرن اخیر، ترجمه‌های فارسی بسیاری از این کتاب شریف انجام شده است. در این نوشتار با مرور تاریخچه‌ای از نخستین ترجمه‌های «نهج‌البلاغه»، برخی از مشهورترین ترجمه‌های فارسی این کتاب معرفی شده‌اند.

به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ نخستین گردآورنده کلمات قصار، علی ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ، صاحب «بیان و تبیین» (درگذشت ۲۵۵ ه. ق) است. وی ۱۰۰ کلمه از کلمات قصار امیرالمومنین (ع) را انتخاب و آن‌را «مطلوب کل طالب من کلام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب» نامگذاری کرد.
 
تاریخ‌نگاران و محدثان دیگری نیز به گردآوری سخنان و اندرزهای حضرت علی (ع) اقدام کرده‌اند که در این زمینه می‌توان از قاضی محمد بن سلامه معروف به قضاعی نام برد که مجموعه‌ای از سخنان امیرالمؤمنین (ع) را به نام «دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشیم» گردآوری کرده‌است. ترجمه این کتاب به زبان فارسی نیز به نام «قانون» چاپ شده‌ است. بسیاری از خطبه‌ها و نامه‌های نهج‌البلاغه پیش از آن در کتاب «الغارات» تالیف ابواسحاق ثقفی کوفی، از دانشمندان قرن سوم (متوفی ۲۸۳ هجری قمری) آمده ‌است.
 
علی بن حسین مسعودی مورخ بزرگ که حدود ۱۰۰ سال پیش از سید رضی می‌زیست (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم) در جلد دوم کتاب معروف خود «مروج الذهب» نوشته است: «آنچه مردم از خطابه‌های علی در مقامات و حوادث مختلف حفظ کرده‌اند، بالغ بر چهارصد و هشتاد و اندی می‌شود. علی آن خطابه‌ها را بالبداهه و بدون یادداشت و پیشنویس بیان و انشا می‌کرد و مردم هم الفاظ آن را می‌گرفتند و عملاً نیز از آن بهره‌مند می‌شدند.» این بیان نشان می دهد که خطابه‌های علی (ع) فراوان بوده که سید رضی از این میان تنها ۲۳۹ خطبه را نقل کرده که جنبه ادبی قویتری را به انتخاب و تشخیص وی داشته‌ است.
 
کتاب‌های تحقیقی بسیار کاملی در مورد اسناد و مدارک «نهج‌البلاغه» منتشر شده که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به «روات و محدثین نهج‌البلاغه» تالیف محمد دشتی و همکاران، «استناد نهج‌البلاغه» تالیف امتیاز علی‌خان عرشی و ترجمه آیت‌الله‌زاده شیرازی و «مصادر نهج‌البلاغه» تألیف سید عبدالزهرا حسینی اشاره کرد.
 
ترجمه‌های فارسی «نهج‌البلاغه» در لابه‌لای صفحات تاریخ

نگاهى به شرحهاى نهج البلاغه (1)

نگاهى به شرحهاى نهج البلاغه (1)

نوشته: دکتر مصطفی بروجردی

مقدمه

نخستین شرح

شرح سید فضل ‏الله راوندى

شرح نهج‏ البلاغه وبرى

معارج نهج ‏البلاغه یا شرح ابن ‏فندق بیهقى

منهاج ‏البراعة فى شرح نهج ‏البلاغه

حدائق ‏الحقائق فى تفسیر دقائق افصح ‏الخلائق

شرح ابن ‏ابى‏ الحدید

مصباح ‏السالکین

شرح علامه حلى

شرح ابن‏ عتایقى

مقدمه

از زمانى که سید شریف ‏رضى در سال 400 ه ق کار جمع و تدوین نهج‏ البلاغه را به پایان رسانید، تا امروز که بیش از هزار سال از عمر این کتاب شگفت‏ انگیز در حوزه  فرهنگ اسلامى مى‏گذرد، توجه اندیشمندان و معرفت ‏پژوهان رشته‏ هاى مختلف اسلامى از ادب گرفته تا تاریخ، اخلاق، عرفان، حکمت و کلام، سیاست و حکمرانى و مدیریت، به این کتاب به ‏عنوان یکى از مهمترین منابع قابل استناد و قابل تامل جلب شده است.

سنت ‏شرح ‏نویسى بر متون دینى قدمتى طولانى دارد. کتابهاى مقدس ادیان مختلف از سوى عالمان دینى با دقت و تامل مورد بررسى‏ هاى دقیق و موشکافانه قرار گرفته‏ اند. در تاریخ اسلام، پس از قرآن کریم که اصلى‏ ترین و اصیل‏ ترین منبع تمامى مسلمانان بشمار مى‏رود، تقریبا هیچ کتاب مقدس دیگرى، بسان نهج‏ البلاغه مورد شرح و تفسیر قرار نگرفته است. شارحان با انگیزه‏ هاى گوناگون اقدام به شرح ‏نویسى مى‏کرده‏ اند: توضیح واژگان دشوار یاب، شرح مبانى کلامى، فلسفى مورد نظر، تحلیل و تبیین حوادث تاریخى که به اجمال ذکر شده‏ اند، ذکر نکات ادبى و بلاغى، استفاده وعظ گونه و اخلاقى از متون دینى و به تعبیرى کمک به گسترش فرهنگ معنوى، نقل و نقد آراء شارحان پیشین، نقد و بررسى اسنادى و اثبات صحت روایات، و حتى اثبات قدرت علمى نویسندگان شرح، در زمره این انگیزه‏ ها به شمار مى‏روند.

در هر حال، انگیزه شارحان هرچه که بوده  یا خواهد بود، ما اکنون وارث انبوهى از شرح هاى گوناگون بر نهج ‏البلاغه هستیم که کم‏ و بیش داراى مزایا و کاستی ها، کژى‏ ها و راستى‏ ها و درستى‏ ها و نادرستى ‏هاست. اما این همه، جزئى از فرهنگ مکتوب اسلامى به شمار رفته و بر ما است که در شناسایى همه - یا اهم آنها - هر چند به اجمال، بکوشیم.

نخستین شرح

نگاهى به شرحهاى نهج البلاغه (2)

نگاهى به شرحهاى نهج البلاغه (2)

نوشته: دکتر مصطفی بروجردی

شرح الهى اردبیلى «منهج ‏الفصاحة‏»

شرح ملا فتح ‏الله کاشانى «تنبیه الغافلین‏»

منهاج‏ الولایة فى شرح نهج‏ البلاغة

شرح روغنى قزوینى

بهجة‏الحدائق و حدائق ‏الحقائق

شرح نواب لاهیجى

شرح دنبلى خویى «الدرة النجفیة فى شرح نهج‏ البلاغه الحیدریة‏»

منهاج ‏البراعة فى شرح نهج ‏البلاغة

بهج ‏الصباغة فى شرح نهج ‏البلاغة

شرح شیخ‏ محمد عبده مصرى

ترجمه و تفسیر نهج‏ البلاغه محمد تقی جعفری

 در قسمت قبل این مطلب در مورد اهمیت نهج البلاغه و توجه ای  که توسط علما به این منبع شریف شده است سخن گفتیم و برخی از شرحهایی که بر نهج البلاغه زده شده است را معرفی نمودیم. در این قسمت از مطلب به معرفی تعدادی دیگر از این شروح می پردازیم. 

شرح الهى اردبیلى «منهج ‏الفصاحة‏»

فراخوان هفدهمین کنگره بین المللی نهج البلاغه

بسم الله الرحمن الرحیم

کلام تو ای باب «مدینه العلم» و ای استاد کرسی « سلونی» چه غلغله یی در عالم بپا کرد! نسیم حقائق از دریای بی انتهای سخنت، بر جان ها می وزد   و  دُرهای ناسفتۀ  اخلاق و سیاست ...در اعماق مفاهیم بلند پیامت مستور است.

بنیاد بین المللی نهج البلاغه با همکاری سایر نهادهای علمی و اجرایی کشور هفدهمین کنگره بین المللی نهج البلاغه را با موضوع:

عهدنامه امام امیرالمؤمنین علی علیه السلام به مالک اشتر با تبیین محورهای: سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و مدیریتی آن برگزار می کند.

 

اهداف کنگره:

با توجه به اهمیت نهج البلاغه و به خصوص عهد نامه مالک اشتر به عنوان مرامنامه حکومت داری در ابعاد مختلف آن، اهداف ذیل در این کنگره دنبال می شود:

۱- تبیین نقش عهدنامه در توانمند سازی مدیریت اسلامی برای حل مشکلات اجتماعی در سطح های مختلف (کلان،میانه و خرد).

۲- بیان راهکارهای اجرایی مدیریت جوامع اسلامی.

۳- وارد کردن سیاست گذاری های عهدنامه در بستر سیاسی و اجرایی جوامع اسلامی.

۴- استخراج راه کارهای عملی در مدیریت های مختلف سیاسی، فرهنگی،اجتماعی و...

 

محور های پیشنهادی برای تدوین مقاله: